Tarımda destekleme modeli değişiyor
Tarım ve Orman Bakanlığı, Cumhuriyet’in ikinci yüzyılına gelinirken tarım, hayvancılık ve ormancılık sektörlerinde kentten kırsala uzanan bir takım yeni uygulamaya imza atmaya hazırlanıyor.
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, “Cumhuriyet’in ikinci yüzyılına” yönelik hazırlanan yeni tarım, orman ve hayvancılık modelini, AK Parti Merkez Karar ve Yönetim Kurulunun (MKYK) son toplantısında üyelere söyledi.
Sunumda, yeni destekleme modeli yapılması planlanan yasal düzenlemeleri, arz güvenliğine yönelik planlamadan dijital tarıma ve yeni projelere kadar detaylar yer aldı.
Yapılan Sunuma göre salgın, iklim değişikliği, ziraat arazilerinin azalması, göç, jeopolitik riskler, besin milliyetçiliği, ziraat ve gıdada tekelleşme, tüketim artışı, artan maliyetler benzer biçimde problemler “yeni normal” periyodunu başlattı. Ziraat ve gıdadan su ve enerjiye kadar alanlarda bu döneme uygun adımlar atılarak üretim ve arz güvenliğinin sağlanması planlanıyor.
Yeni destekleme modeli hayata geçiriliyor
“Sen üret yeter” sloganıyla hayata geçirilecek yeni vizyonla beraber destekleme modeli de değişecek. Bu kapsamda, desteklerin sadeleştirilmesi öngörülüyor. Üretim öncesi izin uygulamasıyla beraber ekim öncesi ayni destek ve hasat sonrası fark ödemesi yapılması planlandı.
Sözleşmeli üretim, üretim öncesi izin ve tarımsal kayıtlılığın artırılması konularının Ziraat Kanunu çerçevesinde ele alınması öngörüldü. Ek olarak, Çay Kanunu, Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu, Su Kanunu ve Mera Kanunu benzer biçimde yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi hedefleniyor.
Arz Güvenliği Takip Sistemi oluşturulacak
Bakanlığın odak noktası, stratejik ürünlerde arz güvenliği olarak belirlendi. Bunun için Arz Güvenliği Takip Sistemi kurulacak. Böylece hem tarımsal piyasalara yönelik çözümleme emek harcamaları yapılacak hem süreçler izlenerek alınan kararlar desteklenecek.
Tedarik kaynaklarının çeşitlendirilmesi de yeni devrin öne çıkan adımlarından biri olacak. Bu kapsamda Asya’dan Avrupa’ya, Afrika’dan ABD’ya kadar kıtalardan çeşitli ülkelerle anlaşmaların yapılması öngörülüyor.
Şehir Tarımı Modeli hayata geçirilecek
Yeni vizyonla beraber “Şehir Tarımı Modeli” de uygulanmaya başlanacak. Bu sayede üretim ve tüketim merkezleri yakınlaştırılarak şehirde yaşayanların taze ve ucuz sebzeye erişiminin sağlanması hedefleniyor. Lojistik maliyetlerinin düşürülmesi, zayiatın azaltılması ve istihdamın artırılması da hedefler içinde bulunuyor.
Kırsala yönelik projelerle de buralardaki imkanların artırılması öngörülüyor. Pilot Köyler Projesi uygulanarak kırsaldan göçün azaltılması, tersine göç, üretimin artırılması, genç-kadın ziraatçi ve kırsalda refah hedefleniyor.
Gelir koruma sigortasının yaygınlaştırılmasıyla gelirin istikrara kavuşturulması ve üretimde sürdürülebilirlik amaçlanıyor.
Ufak aile işletmelerine hayvancılık desteği de kırsala yönelik adımlardan birini oluşturuyor. Mevcut ahır ve ağılların fiziki koşullarının iyileştirilmesiyle buzağı ve kuzu ölümlerinin önlenmesi, et ve süt veriminin, hayvan refahının ve gelir seviyesinin artırılması, göçün azaltılması öngörülüyor.
Meraların ıslahında sürdürülebilirliğin sağlanması da planlar içinde bulunuyor.
Dijital ziraat daha da geliştirilecek
Yeni vizyonun mühim ayaklarından birini de dijital ziraat uygulamaları oluşturuyor. Yeni uygulamaların yanı sıra mevcut olanların da geliştirilmesi hedefleniyor. Bu kapsamda, e-Devlet Ziraatçi Kayıt Sistemi entegrasyonu, Ziraat Cebimde ve ÇKS Kayıt Doğrulaması benzer biçimde uygulamalar öne çıkacak.
Türkiye tarımsal hasılada Avrupa’da birinci sırada
Bakan Kirişci’nin sunumunda, tarımda bugüne dek atılan adımlar ve gelinen noktaya ilişkin de data verildi.
Buna gore, tarımsal üretim alanı bakımından dünyada 31’inci sırada bulunan Türkiye, tarımsal hasıla bakımından ise Avrupa’da birinci sırada, dünyada ilk 10 içinde içeriyor.
Türkiye’nin 2002’de 37 milyar lira olan tarımsal hasılası 10 kat artışla 2021’de 407 milyar liraya ulaştı. Söz mevzusu sayı senenin ilk çeyreğinde 63 milyar lirayı buldu. İstihdamda tarımın oranı 2002’de yüzde 35 iken 2021’de yüzde 17 olarak kayıtlara geçti.
Bu zamanda 87 milyar dolar tarımsal dış tecim fazlası verilirken dış ticarette tarımın oranı ihracatta yüzde 10’dan yüzde 11’e, ithalatta ise yüzde 4’ten yüzde 6,5’e terfi etti.
Meydana getirilen yatırımlar ve sağlanan destek sunar
Tarımsal desteklemeler 2002’de 1,8 milyar lira iken bu yıl itibarıyla 21 kat artışla 39,2 milyar liraya terfi etti. Temmuz itibarıyla 24,5 milyar lira destek ödemesi yapılmış oldu. Böylece son 19 yılda cari fiyatlarla 464 milyar lira destek ödemesi yapılmış oldu.
Aynı dönemde cari fiyatlarla 305 milyar lira bitkisel üretim desteği verildi. Toplamda 21,3 milyar liralık 2022 yılı bitkisel üretim destekleme bütçesinin ise 17 milyar lirası, doğrusu yüzde 80’i ödendi.
Hayvansal üretime yönelik olarak ise son 19 yılda cari fiyatlarla 108 milyar lira hayvancılık desteği verildi.
Su ürünleri yetiştiricilik üretimi 2002’de 62 bin ton iken 2021’de 471 bin tona terfi etti. Toplamda 100’den fazla ülkeye ihracat gerçekleştirildi. 1,2 milyar dolar dış tecim fazlası elde eden sektörün 2021 ihracatı 1,4 milyar dolar oldu. Bu sektörde 2023 ihracat hedefi ise 2 milyar dolar olarak belirlendi.
TARSİM’de sigortalılık oranı 2006’dan bu yana yüzde 21 artış gösterdi.
Son 19 yılda çeşitli yatırımları içeren 18 bin projeye 7 milyar lira bağışlama verilirken 118 bin istihdam sağlandı.
Türkiye’de 2003-2021 döneminde 447 milyar liralık Devlet Su İşleri (DSİ) yatırımı gerçekleştirildi, 9 bin 189 tesis kuruldu.
27 Temmuz 2022’de piyasaya çıkan Cumhurbaşkanı Sonucu kapsamında DSİ ile TOKİ içinde Sulama Protokolü imzalandı. Protokol çerçevesinde ihale çalışmalarına başlanırken TOKİ tarafınca 2022 ve 2023’te toplam 50 milyar liralık kredi temin edilmesi planlandı. Ek olarak 230 tesis için 20 milyar lira ödenek ayrılırken 374 tesis için de 29 milyar liralık ek ödenek talep edildi. Talebin 12,35 milyar lirası karşılandı.
Türkiye ağaçlandırma çalışmalarında dünya dördüncüsü
Türkiye’nin orman varlığı 2002’de 20,8 milyon hektardan 2021’de 23,1 milyon hektara terfi etti.
FAO’nun Dünya Orman Varlığı Raporu’na gore, 2015’te 46’ncı sırada bulunan Türkiye, 2020’de 27’nci sıraya geldi. Türkiye, ağaçlandırma çalışmalarında ise Avrupa’da birinci, dünyada 4’üncü sırada yer aldı.
Orman yangınlarıyla mücadelede kara, hava ve insan gücü artırıldı. 2022 itibarıyla 1350 arazöz, 20 tayyare, 55 helikopter, 8 İHA, 692 iş makinesi ve ilave 21 binden fazla personel bu mücadelede vazife alıyor. Ek olarak 2 bin 270 öteki vasıta, Ulusal Müdafa Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığından 2 tayyare, 25 helikopter ve 1 İHA biriki güç, 30 bölgede 10’ar kişilik orman arama kurtarma timi oluşturuldu.
News